پیدایش شعر آزاد عربی و ویژگی های آن

شعر آزاد به عنوان راهکاری نوین برای به تصویرکشیدن احساسات شعرا از اهمیت به سزایی برخوردار است. میان ناقدان، اختلاف دیدگاه فراوانی دربارة تاریخ دقیق پیدایش آن و عیب ها و برتری های آن در مقایسه با شعر سنتی وجود دارد. برخی عقیده دارند شعر آزاد زبان عربی ریشه در موشح- نوعی شعر عامیانه که در آندلس پیدا شد- دارد. عده ای دیگر معتقدند ریشة شعر آزاد به «بند»- اگرچه پیدایش دقیق بند نیز مشخص نیست- می رسد، چون شاعر هم در بند و هم در شعر آزاد اختیار دارد که تفعیله های شعر را برحسب مفهوم مورد نظر خویش کم و زیاد کند. دستة سوم ناقدان بر این عقیده اند که شاعران مهجر منادی تغییر و تحول در شعر عرب از لحاظ مفهوم و وزن و بحرهای عروضی می باشند. به هرحال همة تلاش ها به شعر مشهور «الکولیرا» خانم دکتر نازک الملائکه شاعرة معاصر عراقی و یا قصیدة «هل کان حُبّاً» دیگر شاعر معاصر عراقی یعنی بدر شاکر السیاب منتهی می شود و این دو به عنوان پیشگامان شعر آزاد عربی مطرح می شوند، برخی نازک الملائکة را به عنوان نخستین پیشگام و دسته ای دیگر بدر را اولین سرایندة شعر آزاد عربی به شمار می آورند. از مهم ترین ویژگی های شعر آزاد عربی می توان به موارد زیر اشاره کرد: قدرت شاعر در کوتاه و بلندی مصراع ها و آزادی خیال، وحدت و هماهنگی ساختمان، شایستگی برای نقل آثار عربی.